Kolcomysz turecka
| Acomys cilicicus[1] | |
| Spitzenberger, 1978[2] | |
 Kolcomyszy tureckie w praskim zoo | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kolcomysz turecka |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 brak danych
| |
Kolcomysz turecka[4] (Acomys cilicicus) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący endemicznie w Turcji[3][5].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Kolcomysz turecka znana jest tylko z trzech stanowisk w pobliżu Silifke rozciągających się na długości około 15 km wzdłuż śródziemnomorskiego wybrzeża Anatolii w południowej Turcji; granice północne zasięgu nieznane[6].
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisała w 1978 roku austriacka teriolożka Friederike Spitzenberger, nadając mu nazwę Acomys cilicicus[2]. Holotyp pochodził z obszaru 17 km na wschód od Silifke, w Vil Mersin, w azjatyckiej części Turcji[5].
A. cilicicus był uważany za podgatunek A. cahirinus lub A. dimidiatus, lub po prostu umieszczany w kompleksie gatunkowym A. cahirinus-dimidiatus[6]. Badania molekularne przedstawicieli kompleksu gatunkowego A. cahirinus-dimidiatus pozwoliły na utworzenie kladu złożonego z A. minous, A. cilicicus i A. nesiotes[6]. Ze względu na niskie zróżnicowanie genetyczne i chromosomalne (kariotyp A. cilicicus jest niemal identyczny z A. cahirinus i podobny do A. nesiotes) oraz brak izolacji rozrodczej (w niewoli) A. cilicicus i A. minous zostały uznane za podgatunki A. cahirinus[7]. Niemniej jednak, ponieważ nie mogą się rozmnażać ze względu na rozłączne rozmieszczenie i wyraźne różnice morfologiczne (np. w budowie prącia), dopóki nie przeprowadzi się pełniejszych analiz molekularnych, są tymczasowo uważane za odrębne gatunki[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[6].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Acomys: gr. ακη akē „ostry punkt”; μυς mus, μυός muos „mysz”[8].
- cilicicus: Cylicja (łac. Cilicia), kraina historyczna na pograniczu Azji Mniejszej i Syropalestyny[9].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 91–121 mm, długość ogona 91–117 mm, długość ucha 16–20 mm, długość tylnej stopy 16–20 mm; masa ciała 29–63 g[10].
Populacja
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na wątpliwości co do pozycji taksonomicznej kolcomyszy tureckiej, Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody obecnie nie przydziela temu gatunkowi kategorii zagrożeń. W spisie z 1996 roku był on uznawany za gatunek krytycznie zagrożony. Nie jest znany rozmiar ani trend rozwoju populacji. W miejscu występowania gatunku intensywnie rozwija się turystyka, co może stanowić zagrożenie dla tych gryzoni[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Acomys cilicicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b F. Spitzenberger. Die Stachelmaus von Kleinasien, Acomys cilidcus n. sp. (Rodentia, Muridae). „Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien”. 81, s. 444, 1978. (niem.).
- ↑ a b c R. Gerrie, R. Kennerley, Acomys cilicicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-28] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 257. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Acomys (Acomys) cilicicus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-28].
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ B. Kryŝtufek & V. Vohralík: Mammals of Turkey and Cyprus. Cz. 3: Rodentia II: Cricetinae, Muridae, Spalacidae, Calomyscidae, Capromyidae, Hystricidae, Castoridae. Koper: Zgodovinsko društvo za južno Primorsko, 2009, s. 1–372. ISBN 978-961-6732-11-6. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).
- ↑ J. Nijhof: Nederlandse namen voor een deel van de Knaagdieren. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2021-12-28]. (niderl.).
- ↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 599. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).